Zojuist op Buitenhof een discussie gevolgd over oplopende gat tussen inkomsten op kapitaal versus inkomsten op arbeid. Door toenemende automatisering en robotisering neemt kapitaal een steeds grotere hap uit de welvaarts-taart. In een grafiek uitgedrukt gaat de lijn arbeid (geld dat verdiend wordt door mensen) vanaf de jaren 70 steeds meer uit de pas lopen met de lijn kapitaal (geld dat verdiend wordt door aandeelhouders). Dit gaat al zo lang goed omdat de taart zelf steeds groter wordt en de factor arbeid ook een kleine hap extra uit die grotere taart krijgt, maar het verschil wordt steeds duidelijker en grotesker. Het 1% rijkste deel van de wereldbevolking bezit ruimschoots meer dan de helft van de hele wereldbevolking bij elkaar en dit proces gaat zich de komende jaren alleen maar voortzetten als rechten op artificial intelligence en big data steeds meer in een steeds beperkter aantal handen terecht komt.
In een economie waarin full employment bijna een feit is, zoals in Nederland, kan men nog redelijk comfortabel wegkijken voor dit gegeven, maar zodra er sprake is van werkloosheid en verarming levert het gat tussen arm en rijk steeds grotere verontwaardiging op. Waarom een klein aantal miljardairs hun geld niet op weten te maken terwijl er geleden wordt, zal er op den duur niet meer in gaan. Voer voor revoluties.Je hoeft geen socialist te zijn om dat te zien.
Belast het kapitaal dan en ontlast de arbeid is het antwoord, maar hoe? Kapitaal vlucht wereldwijd naar de plaats waar deze het minst belast wordt, met de snelheid van het licht. Arbeid is niet mobiel en is dus een veel makkelijker belastbare bron van inkomen.
Zie hier het dilemma dat de automatisering al jaren levert. Het lijkt een natuurverschijnsel, niets aan te doen. Of toch ? We zullen wel moeten om de boel niet in het honderd te laten lopen. Als dadelijk grote groepen werknemers geen arbeid meer kunnen verrichten, simpel omdat het er niet meer is, zal het definitief spaak lopen. We zullen wegen moeten zoeken en vinden om dit probleem op te lossen. Wereldwijd zal kapitaal zwaarder moeten worden belast en dit geld zal niet naar arbeid alleen moeten vloeien maar naar iedereen. Wat dat betreft is het zwaar aanslaan van grote partijen als Facebook, Google, Microsoft, IBM, Amazon, Baidu, Tencent, Alibaba enz. op het voorhanden hebben van gratis gekregen data een mooie eerste stap, als dat geld tenminste ten goed gaat komen aan een basisinkomen. De Europese Unie heeft zojuist al stappen ondernomen. Nu Xi in China nog en Trump in de VS, de rest volgt dan vanzelf. Een mooie paasgedachte wat mij betreft. Je moet toch ergens beginnen.